Dzisiejszy ratusz kamiennogórski nie stoi na rynku, co jest rzadkością wśród śląskich miast. Usytuowany jest w miejscu dawnej Bramy Górnej, jednej z dwóch bram miejskich. Jest to budowla neorenesansowa składająca się z trzech brył, postawiona na rzucie litery „L”. Cokół budowli, portale, opaski okien, schody, detale szczytów i rzeźby fasady wykonane zostały z jasnych piaskowców dolnośląskich – dziś pokryte patyną czasu, podkreślają monumentalność i masywność, charakterystyczną dla budownictwa niemieckiego początków XX wieku.

Zachodnia fasada zdominowana jest wizerunkiem okazałej wieży. Wieża przykryta jest dwupiętrowym hełmem, zwieńczonym iglicą z kulistą puszką. Na wieży znajdziemy daty 1904-1905, wskazujące czas budowy magistratu.

Po obu stronach wieży, wtopione są dwa budynki ratuszowe.

Lewy budynek, trójkondygnacyjny, ustawiony jest szczytowo. Przy lewym narożniku portal wejściowy – pierwotnie do mieszkania burmistrza, dziś do biura obsługi klienta.

Trójdzielne okna trzeciej kondygnacji posiadają kotarowe łuki, nad którymi przedstawiono twarze symbolizujące reprezentantów rady miejskiej. Są to: wieśniak, kupiec i rzemieślnik. Za tymi obszernymi oknami znajduje się reprezentacyjna sala rajców, a okna te wypełnione są witrażami.

Prawy, główny budynek ratusza, ustawiony szczytowo to budowla wyższa od sąsiedniej, posiadająca dwie fasady: główną – zachodnią i południową. Kondygnacja przyziemia wyłożona jest blokami z piaskowca.

Główne wejście do ratusza wiedzie do wnętrza poprzez arkadowy portyk schodowy z balkonem, wspartym na dwóch kolumnach.

Sień wejściowa na wysokim parterze to obszerna sala podparta dwoma masywnymi kolumnami dźwigająca sklepienie gwiaździste. Na pierwsze piętro wiodą kamienne szerokie schody z ciężkimi balustradami. Lewą balustradę zdobi lew stojący na tylnych łapach, trzymający tarczę z herbem miasta. Naturalne światło sieni zapewnia ogromny, ośmio-kwaterowy witraż na półpiętrze. Witraż w głównej części przedstawia dwa herby: śląski oraz pruski. Na witrażu widnieje napis w języku niemieckim, który przekłada się następująco: „masz problem, którego sam nie rozwiążesz – wstąp do ratusza”.

Na balustradzie klatki schodowej na pierwszym piętrze zamontowana jest kamienna tablica upamiętniająca budowę ratusza w latach 1904-1905, w czasie rządów cesarza Wilhelma II, burmistrza Richarda Burcharda, architektami byli Richard Gaze i Alfred Bötther, a budowniczym Wilhelm Fische.

Na ścianach holu na pierwszym piętrze umieszczono po wojnie dwa gipsowe odlewy – głowy książąt śląskich: Bolka I i Bolka II. Są to kopie z ich płyt nagrobnych z Krzeszowa.

Najciekawszą salą pierwszego piętra jest sala posiedzeń – nazywana „salą witrażową”. Posiada ona strop kasetonowy, ściany z lamperiami drewnianymi oraz kominek z piaskowca z tarczą herbową miasta w szczycie, z aniołami po bokach. Największe wrażenie czynią trzy duże okna witrażowe,

Wszystkie witraże kamiennogórskie posiadają znaczną wartość artystyczną i powstały w Instytucie Witrażowym Adolpha Seilera we Wrocławiu.

Gabinet burmistrza jest jednym z najokazalszych pomieszczeń tego typu na Dolnym Śląsku. Drewniane wyposażenie bogato zdobione snycerką, kasetonowy strop oraz meble są darem fabrykanta włókienniczego i radnego – Albert Hamburgera.

Lokacja Kamiennej Góry na prawie niemieckim nastąpiła w roku 1287 dzięki księciu Bolkowi I Surowemu. Nie znana jest data postawienia pierwszego ratusza w mieście. Przypuszcza się, że to miało miejsce w połowie XIV wieku. Źródła podają, że ratusz spłonął w roku 1638, spalony przez Szwedów podczas Wojny Trzydziestoletniej. Budynek magistratu skończono odbudowywać w roku 1694.

W roku 1831 nastąpiła katastrofa budowlana – zawaliła się 42-metrowa wieża ratuszowa. Nie odbudowano jej, a budynek ratusza użytkowano jeszcze do roku 1873, kiedy to pozostałości rozebrano, a gruz użyto do zasypywania fos miejskich.

Decyzja o budowie nowego ratusza zapadła w roku 1902. Kamień węgielny wmurowano 23 czerwca 1904 roku, a pod koniec 1905 roku ratusz z wieżą był już gotowy.

Kamiennogórski ratusz nie jest wybijającym się dziełem architektury. Jednak jest obiektem solidnym, funkcjonalnym i znakomicie spełniał i do dziś spełnia swoją rolę.